Kurtubi Tefsiri
Secde suresi ayet: 5 Allah her şeyi tedbir eder.
O, herşeyi gökten
yere tedbir eder. Sonra miktarı sîzin saymanıza göre bin yıl olan bîr günde
O'na yükselir.
"O, herşeyi gökten yere tedbir eder" buyruğu ile ilgili olarak İbn Abbas şöyle demiştir: Yani kaza ve kaderi indirir. Vahyi Cebrail ile indirir diye de açıklanmıştır.
Amr b. Murre'nin rivayetine göre Abdurrahman b. Sâbât şöyle demiştir: Dünya işlerini dört kişi idare eder; Cibril, Mikâil, öiüm meleği ve İsrafil. Hepsine Allah'ın salat ve selamlan olsun. Cibril rüzgarlarla ve (Allah'ın) orduları ile görevlidir. Mikâil ise yağmur ve su ile görevİidir. Ölüm meleği ruhları almakla görevlidir. İsrafil ise bunlara emirleri indirir.
Arş'ın işlerin tedbir yeri olduğu da söylenmiştir. Nitekim Arşın altındaki yerlerde tafsilâtın yeridir. Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: "Sonra Arş üzerinde istiva etmiştir. Güneşe de, ay'a da emrine boyun eğdirmiştir, Herbiri belirli bir süreye kadar akıp gider. Her işi yerli yerince düzenler. Âyetleri uzun uzadıya açıklar." (er-Rad, 13/2) Semavatın altındaki yerler ise tasrif (işlerin yerine getirilmesi)nin yeridir. Yüce Allah da şöyle buyurmaktadır: "Andolsun ki Biz onu onların arasında öğüt alsınlar diye evirip çevirdik." (el-Fur-kan, 25/50)
"Sonra... ona
yükselir" buyruğu ile ilgili olarak Yahya b. Sellâm söyle demektedir:
Kastedilen kişi Cebrail'dir. O vahyi indirdikten sonra semaya çıkar. en-Nekkaş
da şöyle demiştir: Kastedilen kişi işleri semadan yere doğru tedbir eden
melektir.
Bunİarın yeryüzünde
bulunanlara dair haberler olduğu da söylenmiştir. Bu haberler onları taşıyan
meleklerle birlikte O'na yükselirler. Bu açıklamayı da İbn Şecere yapmıştır.
"Miktarı sizin
saymanıza göre bin yıl olan bir günde" buyruğuna gelince, denildiğine
göre "sonra... ona yükselir" yani bu emir ve tedbir dünyanın sona
erişinden sonra ona; "miktarı sizin saymanıza göre bin yıl olan bir
günde" yükselir ki, bu gün Kıyamet günüdür.
Az önce geçen bu
görüşlere göre "yükselir" lafzındaki zamir daha önce kendisinden
sözedilmemiş olmakla birlikte melek hakkındadır. Çünkü manadan o zaten
anlaşılmaktadır. Diğer taraftan yüce Allah'ın: "isteyen biri...
istedi" diye başlayan sûrede yer alan: "melekler de, ruh da oraya
miktarı el-libinyıl olan bir günde yükselir" (el-Mearic, 70/4) buyruğunda
açıkça ondan sözedilmiş bulunmaktadır.
"Ona"
buyruğundaki zamir, "sema "yi müzekker kabul edenlere göre göğe
yahut meleğin döndüğü yere ya da yüce Allah'ın ism-i celâline aittir. Maksat,
yüce Allah'ın onun için tesbit ettiği yerdir. Emirler yüce Allah'a döndüğü
takdirde semaya dönmüş demektir. Yani Sidre-i Münteha'ya ulaşır. Çünkü yerden
göğe yükselenler oraya kadar yükselir, yere indirilenler de oradan iner. Bu
anlamdaki ifadeler Müslim'in Sahih'inde sabit olmuştur.
< Önceki | Sonraki > |
---|